FDI News | Cambodia
Một cơn sốt trên mạng về việc xe ô tô cũ của Mỹ sắp ồ ạt vào Campuchia với mức thuế 0% đã bị dập tắt khẩn cấp bằng một văn bản chính thức vào thứ Sáu. Chính phủ Campuchia đã ban hành một Nghị định thư (Sub-Decree) làm rõ rằng ưu đãi thuế quan 0% trong thỏa thuận thương mại đối ứng gần đây với Mỹ chỉ áp dụng cho hàng hóa “hoàn toàn mới”, trong khi hàng đã qua sử dụng, đặc biệt là ô tô cũ mà công chúng hết sức quan tâm, không nằm trong danh sách được miễn trừ.
Sự làm rõ này chắc chắn đã đặt dấu chấm hết cho những đồn đoán lạc quan đã lan truyền trên mạng xã hội trong nhiều ngày qua. Trước đó, nhiều video và bài đăng đã quả quyết rằng người tiêu dùng Campuchia sẽ sớm có thể mua những chiếc xe tải Toyota hay Ford đã qua sử dụng từ Mỹ với giá cực rẻ, gây ra các cuộc thảo luận sôi nổi giữa các nhà nhập khẩu ô tô và người mua tiềm năng.
Một tin đồn, một văn bản: Gáo nước lạnh cho cơn sốt nhập khẩu xe cũ
“Để tôi làm rõ—một khi hàng hóa đã qua sử dụng, nó không thuộc các danh mục được áp dụng mức thuế 0%,” người phát ngôn Bộ Kinh tế và Tài chính, ông Meas Sok Sensan, đã khẳng định trong một cuộc phỏng vấn với The Phnom Penh Post. “Vì vậy, các loại xe như ô tô hoặc xe tải đã qua sử dụng được đề cập trong các video đó không đủ điều kiện. Theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), hàng hóa đã qua sử dụng vốn không nằm trong phạm vi miễn thuế này.”
Văn bản của chính phủ, với tên gọi “Nghị định thư về việc thực thi thuế suất hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Hoa Kỳ”, chỉ rõ rằng chỉ những hàng hóa mới được mua trực tiếp từ Mỹ và nhập khẩu vào Campuchia mới được hưởng thuế suất 0%. Điều này có nghĩa là thuế nhập khẩu hiện hành đối với hàng hóa đã qua sử dụng sẽ không thay đổi. Việc công bố chi tiết chính sách này, dù làm thất vọng một bộ phận người tiêu dùng mong đợi xe cũ giá rẻ, lại cho thấy những tính toán chiến lược kinh tế sâu sắc hơn của chính quyền Phnom Penh trong thời kỳ hậu đại dịch.
Giai đoạn “trăng mật” bất ngờ sau cuộc chiến thuế quan
Việc điều chỉnh thuế quan lần này là một hình ảnh thu nhỏ cho bước ngoặt tinh tế trong quan hệ thương mại giữa Campuchia và Mỹ. Nhìn lại thời chính quyền Donald Trump, Washington đã từng áp đặt mức thuế trừng phạt lên tới 49% đối với hàng hóa sản xuất tại Campuchia, một trong những mức thuế suất cao nhất toàn cầu, gây áp lực khổng lồ cho nền kinh tế định hướng xuất khẩu của nước này, vốn chủ yếu dựa vào hàng may mặc, giày dép và đồ du lịch.
Tuy nhiên, sau nhiều vòng đàm phán song phương gian nan, phía Mỹ cuối cùng đã giảm mạnh thuế suất xuống còn 19%, và có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8 năm nay. Giờ đây, Campuchia còn tiến thêm một bước khi争取 được chế độ nhập khẩu miễn thuế cho hàng hóa mới từ Mỹ, được nhiều nhà phân tích khu vực xem là một thắng lợi ngoại giao thương mại. Điều này không chỉ ổn định quan hệ song phương mà còn tăng thêm sức hấp dẫn quan trọng cho Campuchia trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
Dữ liệu đã chứng thực sự bền bỉ mạnh mẽ trong thương mại song phương. Theo thống kê mới nhất từ Tổng cục Hải quan và Thuế Campuchia (GDCE), mặc cho những bất ổn của kinh tế toàn cầu, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Campuchia – Mỹ trong nửa đầu năm 2025 đã đạt 5,69 tỷ USD, tăng 25,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu của Campuchia sang Mỹ chiếm ưu thế tuyệt đối với 5,52 tỷ USD, tăng 25,6%, trong khi nhập khẩu từ Mỹ, dù có kim ngạch nhỏ hơn, cũng đạt mức tăng trưởng đáng kể 29%, lên 164,9 triệu USD.
Từ “kinh tế đồ cũ” đến “tương lai hoàn toàn mới”: Tham vọng nâng cấp của Phnom Penh
Quyết định loại trừ hàng hóa đã qua sử dụng khỏi diện miễn thuế lần này cho thấy ý đồ rõ ràng của chính quyền Phnom Penh trong việc định hướng nâng cấp ngành công nghiệp quốc gia. Trước đây, Campuchia là một trong những thị trường tiêu thụ xe cũ chính ở khu vực Đông Nam Á. Giờ đây, chính phủ rõ ràng hy vọng thông qua chính sách thuế quan để khuyến khích doanh nghiệp và người tiêu dùng nhập khẩu ô tô, thiết bị máy móc, sản phẩm công nghệ cao, vật tư y tế và vật liệu xây dựng mới, thay vì dừng lại ở việc lưu thông hàng hóa đã qua sử dụng có giá trị gia tăng thấp.
Các nhà phân tích thương mại tại Jakarta chỉ ra rằng chính sách này là một “con dao hai lưỡi”. Về ngắn hạn, nó hạn chế lựa chọn của người tiêu dùng, nhưng về lâu dài, nó giúp tối ưu hóa cơ cấu nhập khẩu của Campuchia, thúc đẩy hiện đại hóa cơ sở hạ tầng và ngành sản xuất trong nước. Đối với các nhà xuất khẩu Mỹ, điều này có nghĩa là tiềm năng thị trường cho dược phẩm cao cấp, nông sản, linh kiện ô tô và thiết bị máy móc sẽ được mở rộng hơn nữa.
khi Campuchia đã củng cố thành công vị thế là một đối tác thương mại đáng tin cậy của Mỹ tại Đông Nam Á, các tương tác kinh tế song phương dự kiến sẽ diễn ra thường xuyên hơn. Sự cố hiểu lầm xoay quanh xe cũ này cuối cùng đã kết thúc bằng việc làm rõ chính sách, không những không làm lung lay nền tảng thương mại song phương, mà còn phác họa rõ nét hơn lộ trình phát triển mà Campuchia mong muốn: thoát khỏi con đường truyền thống và hướng tới một nền kinh tế có giá trị cao hơn.
