By Eric｜FDI News
Tháng 7/2025, Hoa Kỳ và Việt Nam chính thức ký kết thỏa thuận thương mại mới, đánh dấu quan hệ kinh tế song phương bước sang giai đoạn mới. Theo thỏa thuận, hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ sẽ chịu thuế suất 20%, trong khi hàng hóa Mỹ xuất khẩu vào Việt Nam tạm thời được miễn thuế, gây ảnh hưởng lớn đến cục diện ngành và thương mại hai nước.
Thực trạng thỏa thuận thương mại Việt – Mỹ: Điều chỉnh thuế quan hai chiều và nội dung chính
Theo thỏa thuận mới nhất, Mỹ áp dụng thuế suất 20% đối với phần lớn sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam (bao gồm dệt may, điện tử, nội thất…) và áp dụng mức thuế phạt lên tới 40% đối với các trường hợp “chuyển tải”. Ngược lại, hàng hóa Mỹ xuất khẩu vào Việt Nam tạm thời được miễn thuế, bao gồm ô tô, nông sản và thiết bị công nghệ cao. Động thái này nhằm đáp ứng lo ngại của ngành sản xuất Mỹ trước sự gia tăng nhập khẩu từ Việt Nam, đồng thời duy trì nền tảng hợp tác song phương.
Phân tích dữ liệu: Quy mô thương mại và đánh giá tác động ngành
Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại song phương Việt – Mỹ đã vượt 130 tỷ USD, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ tại Đông Nam Á. Theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ là điện tử, may mặc, nội thất, chiếm hơn 60% tổng kim ngạch xuất khẩu. Chính sách thuế mới dự kiến sẽ gây tác động ngắn hạn đến các ngành này, một số doanh nghiệp có thể phải điều chỉnh dây chuyền sản xuất và đa dạng hóa thị trường để giảm thiểu rủi ro. Chuyên gia nhận định, nếu doanh nghiệp Việt Nam nâng cao giá trị gia tăng và tự động hóa, sẽ giảm bớt tác động tiêu cực.
Động thái doanh nghiệp chủ lực: Thách thức và chiến lược thích ứng
Các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng lớn nhất gồm Vingroup, TNG Investment, Hoa Phat Group… Một số đã triển khai nâng cấp dây chuyền và đa dạng hóa thị trường, như mở rộng xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời đẩy mạnh hợp tác đầu tư và chuyển giao công nghệ với đối tác Mỹ. Chính phủ Việt Nam cũng tích cực đàm phán với Mỹ để xin miễn giảm thuế cho ngành trọng điểm hoặc áp dụng giai đoạn chuyển tiếp, giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp.
Tác động chính sách và thay đổi chuỗi cung ứng khu vực
Thỏa thuận mới không chỉ tác động trực tiếp đến thương mại song phương mà còn ảnh hưởng chuỗi cung ứng Đông Nam Á. Do Mỹ tăng cường kiểm soát chuyển tải, một số tập đoàn đa quốc gia có thể điều chỉnh lại vị trí sản xuất, tăng tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu và linh kiện tại Việt Nam, giảm phụ thuộc vào thương mại trung chuyển từ nước thứ ba. Chuyên gia nhận định, đây là cơ hội để ngành công nghiệp Việt Nam nâng cấp, tăng cường năng lực tích hợp chuỗi cung ứng nội địa.
Thách thức song hành cơ hội mới
Dù ngắn hạn, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sẽ đối mặt với chi phí tăng và áp lực thị trường, nhưng về trung và dài hạn, thỏa thuận này sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp Việt Nam nâng cấp, tăng sức cạnh tranh sản phẩm. Nhu cầu thị trường Mỹ vẫn ổn định, tiềm năng hợp tác song phương còn lớn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và kinh tế xanh. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam cần theo sát diễn biến chính sách thương mại toàn cầu, chủ động điều chỉnh chiến lược để thích ứng với rủi ro và tận dụng cơ hội mới.
