[FDI News, Lào] — Bạn có biết không? Mỗi khi đồng Kíp Lào mất giá 1%, sức tiêu dùng của người dân lại giảm đi 0.6%! Con số này nghe có vẻ học thuật, nhưng đằng sau nó phản ánh áp lực kinh tế thực sự mà các hộ gia đình tại Lào đang phải đối mặt. Khi đồng tiền mất giá, người dân tự nhiên sẽ phải thắt lưng buộc bụng.
Phản ứng dây chuyền của việc đồng tiền mất giá
Theo báo cáo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (World Bank), sự mất giá của đồng Kíp Lào trên thị trường tỷ giá song song đã tác động trực tiếp đến sức mua của các hộ gia đình, làm xói mòn khả năng tiêu dùng của họ. Đây không phải là lý thuyết kinh tế trừu tượng, mà là thực tế mà mỗi gia đình Lào đang trải qua hàng ngày.
Từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2024, tỷ giá chính thức của đồng Kíp đã mất giá 19% so với đô la Mỹ và 24% so với bạt Thái. Nghiêm trọng hơn, tỷ giá trên thị trường song song đã mất giá 28% so với đô la Mỹ và 23% so với bạt Thái. Điều này có nghĩa là sức mua của đồng tiền trong tay người dân Lào đã bị thu hẹp đáng kể.
Lạm phát cao tới 25%, túi tiền thực sự “đau”
Do Lào phụ thuộc nhiều vào hàng tiêu dùng nhập khẩu, việc đồng Kíp mất giá đã trực tiếp đẩy giá tiêu dùng lên cao, với tỷ lệ lạm phát trung bình đạt 25% trong cùng kỳ. Hãy tưởng tượng, một món hàng năm ngoái bạn mua với giá 100 Kíp, năm nay phải tốn 125 Kíp mới mua được. Áp lực này đối với một gia đình bình thường lớn đến mức nào?
Điều tệ hơn nữa là lạm phát thường biến động theo tỷ giá song song của đồng Kíp so với đô la Mỹ, vì thị trường định giá hàng hóa dựa trên tỷ giá này, cộng thêm một khoản phí bảo hiểm rủi ro tỷ giá. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn: đồng tiền mất giá → hàng nhập khẩu đắt đỏ hơn → lạm phát tăng → sức mua giảm → tiêu dùng giảm sút.
Doanh nghiệp cũng đau đầu: Thiếu hụt nhân lực trở thành vấn đề lớn
Không chỉ người tiêu dùng phải chịu khổ, các doanh nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp thâm dụng lao động cho biết họ đang đối mặt với vấn đề thiếu hụt nhân lực, bởi vì người lao động Lào, để đối phó với khó khăn kinh tế trong nước, đã chuyển sang tự kinh doanh hoặc ra nước ngoài làm việc để tìm kiếm mức lương tốt hơn.
Hiện tượng này thực ra rất dễ hiểu: khi sức mua của đồng lương trong nước liên tục giảm sút, việc ra nước ngoài làm việc trở thành một lựa chọn hấp dẫn hơn. Đặc biệt là làm việc tại nước láng giềng Thái Lan, nơi tiền lương được trả bằng bạt Thái, tương đối ổn định hơn đối với người lao động Lào.
Ngành bán lẻ chịu đòn kép
Đối với ngành bán lẻ của Lào, đây thực sự là một đòn giáng kép. Một mặt, chi phí nhập hàng tăng lên do tỷ giá mất giá, đặc biệt là hàng hóa nhập khẩu; mặt khác, sức mua của người tiêu dùng giảm, doanh số bán hàng cũng theo đó mà sụt giảm.
Các nhà bán lẻ buộc phải đưa ra lựa chọn khó khăn giữa “tăng giá để giữ lợi nhuận” và “giữ giá để giữ doanh số”. Tăng giá có thể làm mất khách hàng, không tăng giá có thể dẫn đến thua lỗ. Tình thế tiến thoái lưỡng nan này khiến nhiều nhà bán lẻ vô cùng đau đầu.
Các chiến lược ứng phó của chính phủ
Tin tốt là chính phủ đã nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề này. Chính sách tiền tệ thắt chặt trong quý IV năm 2024 đã giúp ổn định đồng Kíp và lạm phát. Mặc dù việc điều chỉnh cần thời gian, nhưng ít nhất đây là một hướng đi đúng đắn.
Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cũng khuyến nghị Lào cần tăng cường quản lý tài khóa, phát triển nguồn nhân lực và phát triển năng lượng tái tạo để nâng cao khả năng chống chịu lâu dài của nền kinh tế. Nếu các biện pháp này được thực hiện thuận lợi, chúng sẽ giúp ích rất nhiều cho việc ổn định thị trường tiêu dùng.
Thị trường tiêu dùng bán lẻ của Lào đang ở một bước ngoặt quan trọng, sự ổn định tiền tệ và kiểm soát lạm phát sẽ là những yếu tố then chốt quyết định hướng đi trong tương lai.
