By Eric｜FDI News
9 July 2025 – TOKYO. Trong một buổi họp kín với các nhà đầu tư tuần qua, Mitsubishi Corporation (MC)—tập đoàn thương mại lâu đời nhất Nhật Bản—ngỏ ý “rót vốn quy mô” vào một dự án Natural Gas tại Vịnh Mexico, Mỹ. Thông điệp được coi là “mảnh ghép cuối” cho chiến lược xoay trục năng lượng của tập đoàn kể từ cú sốc giá nhiên liệu 2022, nhưng cũng làm dấy lên câu hỏi: liệu mức định giá hiện tại của MC—đang giao dịch quanh P/E 9,2 lần—đã phản ánh đầy đủ tham vọng này?
Bối cảnh: Từ Fukushima đến khủng hoảng Ukraine
• Nhật Bản hiện phụ thuộc tới 70 % nhập khẩu LNG cho phát điện (Nguồn: METI).
• Khủng hoảng Ukraine đẩy giá spot LNG châu Á có lúc vượt 50 USD/MBtu, buộc Tokyo ráo riết tìm nguồn dài hạn.
• Mitsubishi, sở hữu 10 % cổ phần tổ hợp Sakhalin 2, đã chịu rủi ro địa chính trị; việc “đánh bắt xa bờ” sang Mỹ được xem như phân tán nguồn cung.
Thương vụ ở Vịnh Mexico: Ai bán, ai mua?
Mục tiêu tài sản
Theo Reuters (26 Jun 2025), MC đang đàm phán mua 40 % cổ phần dự án liền kề cảng Freeport LNG Train 4—công suất 5 MTPA, tổng đầu tư 4,8 tỉ USD.
Lý do chọn Hoa Kỳ
- Khoảng giá Henry Hub (2,3–3,5 USD/MBtu) thấp hơn Châu Á.
- Chính sách “friend-shoring” của Washington khuyến khích đồng minh đầu tư hạ tầng năng lượng sạch.
- Hệ thống logistic, cảng nước sâu của Texas bảo chứng khối lượng xuất khẩu ổn định.
“Chúng tôi coi Hoa Kỳ là ‘ngân hàng LNG’ trong ba thập kỷ tới,” ông Katsuya Nakanishi, Giám đốc tài chính MC, chia sẻ qua conference call ngày 4 July. “Thương vụ tiềm năng sẽ bảo đảm thêm 2 MTPA cho khách hàng châu Á, trong đó có Việt Nam.”
Con số biết nói
| Chỉ tiêu | FY2024 | Sau thương vụ (ước tính) | Nguồn |
|---|---|---|---|
| Sản lượng LNG nắm giữ (MTPA) | 10,2 | 12,2 | Mitsubishi IR |
| CapEx ngành khí (tỉ USD) | 3,1 | 5,5 | Dự án Freeport T4 |
| ROE tập đoàn (%) | 12,4 | 11,8 | Nomura |
| Nợ/EBITDA (x) | 1,1 | 1,5 | Moody’s |
(Hình 1: Biểu đồ cột so sánh sản lượng LNG sở hữu 2020–2025; Hình 2: Đường xu hướng CapEx khí từ 2019)
Wood Mackenzie ước tính nhu cầu LNG Đông Nam Á sẽ tăng gấp đôi lên 83 MTPA vào 2030; riêng Việt Nam chiếm 18 %. Đây là điểm tựa cho kỳ vọng dòng tiền.
Góc nhìn thị trường: “Cổ phiếu chưa rẻ”
• P/B MC hiện 1,15—thuộc nhóm cao nhất dòng sogo-shosha; ROE 12 % nhưng tăng trưởng EPS ba năm chỉ 4 %.
• Daiwa Securities nhận định mức premium đã phản ánh “cảm xúc năng lượng xanh”, trong khi rủi ro xây dựng (EPC delay, chi phí thép) chưa được chiết khấu.
Bà Lisa Veland, chuyên gia năng lượng tại IEA, bình luận: “Nếu Freeport T4 trễ một năm, IRR Mitsubishi có thể tụt từ 11 % xuống 8 %. Nhà đầu tư nên cẩn trọng với khẩu vị rủi ro.”
Tác động tới Việt Nam: Thời cơ hay phụ thuộc mới?
- Nhu cầu Đông Nam Á: Chính phủ Việt Nam phê duyệt Quy hoạch Điện VIII, đặt mục tiêu 22 % công suất điện từ LNG vào 2030.
- MC đang liên doanh cùng PV Power xây khí điện Nhơn Trạch 3-4 (1,5 GW). Việc tăng nguồn LNG Mỹ có thể giúp đàm phán hợp đồng dài hạn FOB rẻ hơn 5–7 % so với giá JKM.
- Tuy nhiên, phụ thuộc vào một hành lang cung ứng xuyên Thái Bình Dương dễ bị gián đoạn bão, căng thẳng kênh Panama. Việt Nam cần phối hợp đa dạng hóa nguồn Qatar, Mozambique.
Những ẩn số phía trước
Khung pháp lý carbon Nhật Bản
Tokyo dự kiến áp thuế carbon 2028; nếu LNG bị đánh thuế, lợi thế chi phí có thể xói mòn.
Cạnh tranh nội khối
Sumitomo và Itochu cũng đang nhắm dự án Plaquemines LNG (Louisiana). Cuộc chạy đua shosha nâng giá tài sản, bào mòn suất sinh lời.
Công nghệ “khí xanh”
IEA dự báo 15 % LNG toàn cầu sẽ phải kết hợp thu giữ carbon (CCS) sau 2035. Freeport T4 chưa công bố giải pháp CCS, gây lo ngại về “tài sản mắc kẹt” (stranded asset).
Nếu thương vụ thành hiện thực, Mitsubishi sẽ củng cố vị thế “vua LNG” tại châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời mở ra nguồn cung ổn định cho thị trường mới nổi như Việt Nam. Tuy vậy, bài toán định giá chưa hẳn xong: rủi ro xây dựng, trượt giá carbon và cạnh tranh nội ngành có thể bào mòn lợi nhuận kỳ vọng. Nhà đầu tư, chính phủ và người tiêu dùng Đông Nam Á cần dõi theo tiến độ đàm phán cũng như khung chính sách khí-carbon để không bỏ lỡ—hoặc vướng mắc—trong cuộc đại chuyển dịch năng lượng này.
